Nigdy dotąd nie odnotowano co prawda, żeby kot w wolnej chwili zamiast spać liczył procenty, zamieniał ułamki czy starał się zrozumieć ideę linii równoległych, ale umiejętności matematyczne wśród zwierząt są już naukowo udowodnione. Niektóre z owadów wykonują nawet bardziej skomplikowane obliczenia trygonometryczne.

Być może zatem Światowy Dzień Matematyki, który przypada 12 marca powinny świętować także zwierzaki?

Małpy kontra ludzie

Do najbardziej rozwiniętych pod kątem uzdolnień matematycznych należą ssaki z rzędu naczelnych. Niektóre z rozwiązywanych przez nie zagadek mogłyby być trudne nawet dla dorosłego człowieka!

Potwierdza to eksperyment, w którym wzięły udział szympansy i dwunastu japońskich studentów. Kiedy małpy i ludzie mieli zapamiętać położenie liczb od 1 do 9, a następnie wskazać je na ekranie, jedynie 24 proc. wszystkich odpowiedzi szympansów była błędna. Odpowiedzi studentów były natomiast błędne w aż 70 proc. Kolejne doświadczenia z szympansami pokazały, że są one w stanie zapamiętać ułożenie cyfr, nawet jeśli te pokazują się na ekranie komputera zaledwie przez 210 milisekund.

Tego typu zdolności u szympansów mogą być dowodem na tak zwaną pamięć fotograficzną – umiejętność, którą w ludzkim świecie ma zaledwie garstka osób. Szympansy biorą udział w wielu eksperymentach polegających na zapamiętywaniu ułożenia liczb. Za każdym razem zadziwiają swoimi talentami – zapamiętują układ cyfr, potrafią liczyć, a nawet dodawać!

Być może jednak istotnym czynnikiem jest tutaj fakt, że zapamiętując liczby, a potem odtwarzając ich układ na ekranie, mają na to czas i nie działają pod presją. Zwierzęta spędzają cały dzień na wybiegu i w wolnej chwili podbiegają do ekranu, by pobawić się także cyframi. Być może właśnie takie bezstresowe podejście do rozwiązywania matematycznych zagadek zapewniłoby japońskim studentom większy sukces?

Wyższa matematyka w świecie owadów

Zdolności matematyczne zwierząt zaskakują, ale zarazem są im zwyczajnie potrzebne do przeżycia. Pozwalają m.in. sprawdzać, czy w gnieździe znajduje się odpowiednia ilość jajek oraz oceniać, gdzie jest najwięcej pożywienia.

Aby dowieść, że nie tylko szympansy potrafią rachować, przeprowadzono eksperymenty naukowe również z udziałem innych braci mniejszych. Koniom kazano przykładowo wybrać kosz z największą liczbą jabłek. Niedźwiedziom pokazywano natomiast ekran, na którym pojawiała się różna liczba kropek (od jednej do trzech) – musiały one wybrać ten z największą lub najmniejszą ich ilością, co w większości przypadków udawało im się bezbłędnie.

Poziom zaawansowany w dziedzinie matematyki osiągają jednak mrówki Cataglyphis fortis, żyjące na tunezyjskiej pustyni. Okazało się, że te niepozorne zwierzęta potrafią wykonywać naprawdę skomplikowane obliczenia i rzadko się przy tym mylą! Mrówczy gen mądrości wykształcił się w jednym celu: pomaga owadom zawsze odnaleźć trasę do domu. Odchodząc z mrowiska, mrówki „liczą” kroki, by nie pomylić się w drodze powrotnej. Co więcej – wyznaczając kierunek marszu, sugerują się położeniem słońca, które są w stanie oszacować dzięki nachyleniu promieni słonecznych. W trakcie wędrówki potrafią dodatkowo skorygować kąt ich padania, biorąc pod uwagę wędrówkę słońca po niebie.

Przedstawiciele homo sapiens sapiens uważają się – całkiem zresztą słusznie – za najinteligentniejsze formy życia. Tymczasem zapominamy, że pod wieloma względami zwierzęta wcale nie są dużo gorsze od nas. Gdy ceną jest przetrwanie, nasi dwu- i czworonożni przyjaciele potrafią zaskakująco dobrze wspinać się na kolejne szczeble rozwojowej drabinki. Być może, gdyby stawka uczniów była wyższa niż jedynie przejście do kolejnej klasy, osiągaliby oni lepsze wyniki z matematyki?

 

PS Umiesz liczyć? To podaj dalej – podziel się artykułem z przynajmniej pięciorgiem przyjaciół na FB :)